SZKOLNY ZESTAW
TEMATÓW MATURALNYCH
Z JĘZYKA POLSKIEGO2
I. LITERATURA
1. Przedstaw sposoby funkcjonowania motywów biblijnych w twórczości dwóch wybranych
autorów. Dokonaj analizy tematu na wybranych przykładach literackich.
2. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Dokonaj analizy tematu na
wybranych przykładach literackich.
3. Fascynacja ludową obyczajowością. Omów zagadnienie na podstawie literatury okresu
romantyzmu i Młodej Polski.
4. Carpe diem – radość życia utrwalona w literaturze polskiej i obcej. Zilustruj problem,
odwołując się do dowolnie wybranych przykładów.
5. Staropolska obyczajowość utrwalona w renesansowych i barokowych tekstach literackich.
Dokonaj analizy wybranych przykładów.
6. „Kobieta- anioł” i jej wizerunki w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
7. Literackie portrety matki. Dokonaj analizy wybranych przykładów.
8. Rola poezji i poety. Porównaj różne koncepcje w literaturze okresu romantyzmu .
9. Tragizm jednostki w literaturze okresu wojny i okupacji. Omów na podstawie wybranych
utworów, opisz sytuację zwykłych ludzi zmagających się z okrucieństwem wojny.
10. Fatum czy wolna wola? Twoje refleksje nad ludzkim losem po lekturze wybranych
utworów różnych epok. 3
11. Indywidualizm - wyraz dumy i wielkości człowieka, przejaw jego pychy, manifestacja
inności... Oceń postawy wybranych bohaterów literackich, których nazwałbyś
indywidualistami.
12. Sen jako element kompozycji i treści w literaturze. Rozważ zagadnienie na wybranych
przykładach.
13. Świat jest teatrem, aktorami są ludzie (W. Szekspir). Posługując się przykładami, jakie
daje literatura, rozważ prawdziwość sądu o teatralnym charakterze świata.
14. Wpływ miłości na postawy moralne bohaterów literackich. Omów zagadnienie, analizując
wybrane przykłady.
15. Idealizacja kraju dzieciństwa w literaturze . Omów temat , odwołując się do wybranych
utworów.
16. Literackie świadectwa zniewolenia człowieka przez systemy totalitarne podczas II wojny
światowej. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
17. Portret władcy w literaturze. Zanalizuj zagadnienie na wybranych przykładach dzieł z
różnych epok.
18. Poezja pokolenia Kolumbów i jej romantyczne inspiracje. Odwołując się do wybranych
utworów literackich, omów zagadnienie.
19. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw i porównaj różne wizje szczęścia.
20. Dokumentaryzm jako sposób prezentacji świata w literaturze XX wieku . Omów problem
na podstawie wybranych utworów.
21. Motywy baśniowe w literaturze. Omów ich funkcje, dobierając odpowiednie przykłady.
22. Małe formy poetyckie w dawnej literaturze ( epigramat, fraszka, bajka). Na wybranych
przykładach omów ich strukturę i funkcję.
23. Scharakteryzuj i porównaj etos rycerza w wybranych tekstach literackich różnych epok. 4
24. Renesansowe inspiracje w literaturze współczesnej. Scharakteryzuj je , analizując
wybrane utwory.
25. Samotność cechą wybitnych jednostek. Przedstaw problem na przykładzie biografii
bohaterów lub twórców literatury.
26. Strach i śmiech, czyli groteskowe widzenie świata. Na podstawie wybranych dzieł
literackich omów zagadnienie.
27. Różnorodne sposoby ujęcia motywu powrotu do czasu i miejsc dzieciństwa.
Scharakteryzuj zagadnienie na przykładach tekstów literatury polskiej.
28. Przyroda jako tło wydarzeń literackich. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcje
opisów przyrody w literaturze.
29. Symboliczne sceny śmierci. Omów ich znaczenie, odwołując się do odpowiednich
przykładów literackich.
PROPOZYCJE UCZNIÓW
30. Człowiek wobec śmierci. Zaprezentuj stanowiska twórców literatury w oparciu o wybrane
dzieła literackie.
31. Motyw śmierci w literaturze. Dokonaj analizy na podstawie wybranych dzieł.
32. „Człowiek nie może żyć bez miłości.” Rozwiń myśl Jana Pawła II na przykładzie
wybranych dzieł literackich.
33. Różne sposoby przedstawiania miłości w literaturze na przestrzeni wieków. Zilustruj
temat wybranymi przez siebie przykładami. 5
34.Obraz miłości w literaturze XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych tekstów
literackich.
35. Wizerunek kobiety i sposób jej obrazowania w utworach Paula Coelho. Omów temat na
wybranych przykładach.
36. Pisarz współczesny zasługujący na prestiżową nagrodę literacką. Omów temat na
przykładzie wybranego twórcy. Wskaż kryteria oceny.
37. Literackie świadectwa patriotycznych postaw Polaków. Omów temat na wybranych.
przykładach z poszczególnych epok.
38. Człowiek w odwiecznej wędrówce w poszukiwaniu szczęścia, wartości i sensu życia.
Omów temat na podstawie twórczości Paulo Coelho.
39. Romantyczne stereotypy (wzór patrioty, miłość romantyczna – omówienia i
wartościowanie). Omów temat na wybranych przykładach.
40.” Aby żyć człowiek musi się buntować” – słowa Alberta Camusa potraktuj jako pretekst do
rozważań nad przyczynami buntu bohaterów literackich.
41. Przemiany bohaterów romantycznych na podstawie przykładów z literatury. Omów temat
na wybranych przykładach.
42. Podróż, pielgrzymka, tułaczka, wędrówka. Omów różne ujęcia tego motywu w literaturze.
43. Renesansowa koncepcja Boga, świata i człowieka. Omów problem na wybranych
przykładach.
44. Przemiana bohatera romantycznego w literaturze. Omów temat na wybranych
przykładach
45. Sen, wizja, halucynacja – zanalizuj różnorodne ujęcia tego motywu w wybranych
utworach literackich.
46. Motyw winy i kary. Zanalizuj wybrane kreacje literackich zbrodniarzy w celu
zaprezentowania różnych możliwości ujęcia tej relacji.
47. Motyw zwierzęcy w literaturze. Od alegorii i symboli po dosłowność. Omów na
wybranych przykładach.
48. Sylwetki bohaterów walczących w powstaniach przedstawionych w literaturze. Omów
temat na wybranych przykładach
49. Motyw domu w literaturze polskiej. Rozważ temat, odwołując się do wybranych
utworów.
50. Goście z zaświatów duch, diabeł, Anioł. Omów ich rolę na podstawie wybranych dzieł
literackich. 6
51. Motyw trudnych decyzji życiowych bohaterów literackich. Omów temat na wybranych
przykładach.
52. Stosunek dzieci do rodziców kiedyś a dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach
z literatury.
53. Przemiany bohaterów jako stały motyw literacki. Dokonaj opracowania zagadnienia,
odwołując się do czterech postaci.
54. Dziecko jako bohater literacki. Przedstaw zagadnienia na podstawie wybranych utworów
literackich.
55. Motyw wędrówki w literaturze. Omów na wybranych przykładach.
56. „Traduttore tradittore” (tłumacz zdrajcą). Porównaj różne przykłady tego samego utworu i
wyjaśnij, dlaczego tłumacze nie zachowują pełnej wierności wobec oryginału.
57. Kulinaria w literaturze. Omów funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich,
np. Mikołaja Reja, Adama Mickiewicza, Henryka Sienkiewicza.
58. Portret idealnego wojownika. Analiza wybranych tekstów literackich i wątków
mitologicznych.
59. Różne modele rodziny. Omów zagadnienia, odwołując się do wybranych utworów
literackich.
60. Elementy biograficzne w twórczości Paulo Coelho. Omów temat na wybranych
przykładach
61. Różne oblicza samotności – przedstaw na podstawie wybranych przykładów literackich.
62. Władcy i władza. Omów sposoby dochodzenia do władzy i sposoby jej sprawowania.
Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury.
63. Przemiany bohaterów jako stały motyw literacki. Dokonaj analizy, odwołując się do
czterech postaci literackich.
64. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych
utworów.
65. Człowiek jako ofiara wojny. Omów temat na podstawie wybranych utworów literatury
współczesnej.
66. Obraz okupacji hitlerowskiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
67. Literackie obrazy przyrody. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych
utworach różnych epok. 7
68. Różne koncepcje tragizmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów
literackich.
69. Bohater literacki wobec problemów nietolerancji. Omów na wybranych przykładach
literackich.
II. ZWIĄZKI LITERATURY
Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1 Jak artyści przedstawiali Boga w różnych epokach? Porównaj wybrane koncepcje literackie
i filmowe.
2. Motyw brzydoty w literaturze i sztuce, omów na wybranych przykładach.
3. Cnota jako motyw filozoficzny i literacki. Analizując problem, odwołaj się do wybranych
tekstów kultury.
4 .Sposoby kreowania postaci dzieci w utworach literackich i plastycznych. Omów
zagadnienie na podstawie wybranych dzieł.
5 .Emigracja i emigranci tematem literatury i sztuki. Omów na wybranych przykładach.
6. Święty Franciszek jako źródło inspiracji dla literatury i sztuki różnych epok. Wskaż na
wybranych przykładach.
7. Góry tematem dzieł sztuki i literatury. Omów na wybranych przykładach.
8. Ruiny, groby, opustoszałe zamki. Omów motyw przemijania w literaturze i sztuce XIX
wieku.
9. Artystyczne ujęcie macierzyństwa w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie w
oparciu o wybrane przykłady minionych epok. 8
10. Malarstwo marynistyczne a poetyckie obrazy morza. Porównaj wybrane teksty kultury.
11. Nauczyciel, pedagog – przyjaciel czy wróg ucznia? Omów na przykładzie wybranych
tekstów kultury.
12. Malarskie, muzyczne i literackie impresje na temat pór roku. Przedstaw różne ujęcia
motywu na podstawie wybranych tekstów kultury.
13. „Nowy wspaniały świat” - antyutopia w literaturze i filmie. Dokonaj analizy zagadnienia,
odwołując się do wybranych przykładów.
14. „Pan Tadeusz” A. Mickiewicza i “Pan Tadeusz” A. Wajdy. Dokonaj analizy
porównawczej.
15. „Trylogia” H. Sienkiewicza w filmowej wersji J. Hoffmana – historyczny komiks czy
pełno brzmiąca wypowiedź artystyczna? Ustosunkuj się do problemu, argumentując swoje
stanowisko.
16. Autoportret w sztukach plastycznych i w literaturze. Omów sposoby kreacji własnego „ja”
w dziełach różnych epok.
17. Bohaterowie „Granicy” z powieści Z. Nałkowskiej i filmu J. Rybkowskiego. Dokonaj
analizy porównawczej wybranych postaci.
18. Dzieło kultowe. Zdefiniuj i przedstaw to zjawisko kulturowe na wybranych przykładach z
literatury i co najmniej dwóch innych dziedzin sztuki.
19. Ekspresjonizm jako „krzyk duszy”. Omów różne sposoby wyrażania uczuć, odwołując się
do dzieł literackich i plastycznych.
20. Ewolucja kreacji stróża prawa w literaturze kryminalnej i w filmie. Analiza porównawcza
wybranych dzieł kultury. 9
21. Funkcje alegorii w dziełach literackich i malarskich doby średniowiecza. Analiza i
interpretacja wybranych przykładów.
\
PROPOZYCJE UCZNIÓW
22. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
23. Adaptacja filmowa - dopełnienie, ograniczenie lub wzbogacenie. Omów na przykładzie
dowolnie wybranej ekranizacji utworu literackiego.
24. Obraz kolonizacji w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach literackich i
filmowych.
25. Dzieło literackie a jego filmowa adaptacja. Oceń wartość artystycznych kreacji twórców
wybranych filmów.
26. Różne ujęcia motywu Sadu Ostatecznego w literaturze i malarstwie. Przedstaw zjawisko
na wybranych przykładach.
27. Jak artyści przedstawiali Boga w różnych epokach. Porównaj wybrane koncepcje
literackie i filmowe.
28. Komedia źródłem wiedzy o człowieku. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła
literackie i filmowe.
29. Obraz kobiety i mężczyzny w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Na wybranych przykładach
omów zmieniający się kanon piękna.
30. Reportaż jako źródło wiedzy o świecie i człowieku. Rozważ przyczyny popularności tego
gatunku, analizując wybrane przykłady reprezentujące różne dziedziny: literaturę,
publicystykę obecna w różnych mediach. 10
31. Pary miłosne w filmie i literaturze. Opisz ich kreacje na wybranych przykładach.
32. Literatura i film sensacyjny – lustro stosunków społecznych. Omów temat na wybranych
przykładach.
33. Motyw snu w literaturze i filmie. Omów różne jego warianty na podstawie wybranych
przykładów.
34. Bitwa pod Grunwaldem i jej bohaterowie w ujęciu literackim, malarskim i filmowym.
Analiza porównawcza.
35. Rola przyrody w utworach literackich i malarstwie romantyzmu. Omów na wybranych
przykładach.
36. Duchy, zjawy, upiory, wampiry jako bohaterowie literatury sztuki różnych epok. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
37. Graffiti – sztuka czy wandalizm? Przedstaw na przykładzie literatury i plastycznego
obrazu wybranych elementów.
38. Holocaust w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
39. Obraz piekła w utworach literackich i sztukach plastycznych. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
40. II wojna światowa w literaturze i filmie. Porównaj sposób realizacji tematu w wybranych
przez siebie dziełach.
41. Wizja końca świata w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Zaprezentuj problem na
wybranych przykładach.
42. Motyw Stabat Mater Dolorosa w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Przedstaw i omów na
wybranych przykładach.
43. Negatywny bohater, czarny charakter. Ukaż sposób i cel kreowania takich postaci w
wybranych dziełach literackich i filmowych.
44. Krajobraz Tatr w poezji i malarstwie polskich twórców. Omów podobieństwa i różnice,
analizując wybrane przykłady.
III. JĘZYK
1. Omów środki perswazji językowej we współczesnych reklamach w różnych mediach.
Przedstaw na wybranych przykładach najważniejsze cechy języka reklamy. 11
2 .Gwara uczniowska lub studencka. Zaprezentuj zjawisko w oparciu o samodzielnie
zgromadzony materiał językowy.
3 . Komizm słowny w wybranych dramatach XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
4 . Błąd językowy jako źródło komizmu. Zanalizuj temat, wykorzystując polskie teksty
kabaretowe.
5 Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Przedstaw zagadnienie
na wybranych przykładach.
6 .Turpizm w stylistyce literatury współczesnej. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych tekstów literackich.
7. Emocje w języku bohatera literackiego. Przedstaw językowe środki ekspresji
w dziełach literackich wybranej epoki.
8. Frazeologia biblijna we współczesnej muzyce religijnej. Analiza języka tekstów wybranych
pieśni.
9. Funkcje środków językowych w reklamie prasowej, radiowej i telewizyjnej. Analiza
wybranych przykładów.
10. Gwara ludowa i stylizacja gwarowa w tekstach piosenek współczesnych zespołów i
solistów. Zanalizuj na wybranych przykładach.
11. Imię, nazwisko, przydomek, pseudonim. Omów różne typy i funkcje osobowych nazw
własnych w literaturze i publicystyce.
12. Język współczesnych wiadomości tekstowych (Np.: SMS, Gadu-Gadu, Chat). Dokonaj
analizy wybranych przykładów.
13.Język wybranego środowiska. Zanalizuj leksykę, frazeologię, składnię
w wypowiedziach tej grupy. 12
14.Piosenka współczesna , scharakteryzuj język tekstów wybranych utworów muzycznych.
PROPOZYCJE UCZNIÓW
1. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa – porównaj sposoby wykorzystywania środków
językowych we współczesnych tekstach propagandowych.
2. Język Twoich rówieśników. Scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału
rzeczowego.
3. Specyfika języka sprawozdań sportowych. Dokonaj analizy, wykorzystując zgromadzony materiał
językowy.
Harmonogram próbnego egzaminu maturalnego:
22 listopada 2011, g. 9.00 – j. polski poziom podstawowy, czas trwania: 170 min;
23 listopada 2011, g. 9.00 – matematyka poziom podstawowy, czas trwania: 170 min;
24 listopada 2011 , g. 9.00 – j. angielski, j. niemiecki
poziom podstawowy (czas trwania: 120 min)
poziom rozszerzonym (120 min cz. I i 70 min część II)
25 listopada 2011, g. 9.00 – przedmioty dodatkowe
historia, WOS, biologia, chemia, geografia, fizyka i astronomia
- poziom rozszerzony – matematyka oraz j. polski
